Bir Permakültür Uygulaması

Bir kaç ay önce yurt dışından gelecek bir şirketin için bir sosyal sorumluluk projesi oluşturmuştuk. İstanbul Anadolu yakasında, engelli çocuklar için bir şahıs tarafından kurulmuş bir merkezde bazı düzenlemeler yapılacak, gelen şirket elemanları da bizzat çalışacaklardı.

 

Bu merkezde engelli çocukların sosyal yaşama daha rahat katılabilmeleri için kendilerine ve ailelerine kurslar, eğitimler vs. veriliyor. Bu yüzden biz de proje olarak binanın arkasındaki küçük bahçeyi çocukların aktif olarak katılabileceği bir Permakültür bahçe olarak düzenlemeyi önerdik.

 

Permakültür (Vikipedi): Sürdürülebilir tarım ya da permakültür (Latince perm sürmek, devam etmek, cultur tarım.), doğadaki insan yerleşimlerini, doğal ekosistemlerden örneklenen ziraat uygulamaları ve sürdürülebilirlik görüşüne göre uygulayan bir ekolojik tasarım anlayışıdır.

 

Permakültür yaşamın, doğal ekosistemlerdeki çeşitliliğe, istikrara ve dirence sahip, tarımsal verimliliğe yönelik ekosistemlere uygun olarak tasarlanması ve sürdürülmesidir.

Permakültür’ün diğer bir tanımı "sürdürülebilir yerleşimler" tasarlamaktır. Bu bir felsefe ve toprak kullanımı yaklaşımının, tek yıllık ve çok yıllık bitkiler, hayvanlar, mikro klima, toprak ve su yönetimi ve insan ihtiyaçlarının birlikte ve bağlantılı olarak iç içe geçtiği üretken topluluklar bütünüdür.

Felsefeye göre; bitkiler, hayvanlar, onların besin döngüleri, iklim faktörleri ve hava döngüsü süreçleri ekolojik resmin bir parçasıdır. Habitat sakinlerinin ihtiyaçları gıda, enerji, barınma ve altyapı için kanıtlanmış teknolojiler kullanılarak sağlanır. Sistemde bir elemanın çıkışı başka bir elemanın girişi olarak görülmektedir.

Sürdürülebilir tarımın uygulamaları arasında, çoğu bitkinin aynı anda yetiştirilmesi (çok-türlülük)de vardır.

Sürdürülebilir bir sistemde, iş yükü en aza indirilmiş, atıklar kaynak şekline dönüştürülmüş ve verim en üst düzeye çıkartılmıştır. Bu ilkeler çiftliklerde, evlerde, bir ölçüde kentsel yerleşimlerde veya herhangi bir ortamda uygulanabilir. Permakültür tasarımının temel amacı; bitki, hayvan ve insanları üretim amaçlı bir araya getirerek, bakımı kolay, sürdürülebilir ve kendi kendine yeten bir düzeni “mümkün olan en küçük alanda” oluşturmaktır.

Kaynak kullanımına bağlı olarak, çevre ile ilgili daha kapsamlı düşünmeyi ve buna yönelik uygulamaları da kapsayarak; doğadaki örneklerden ilham alır. Permakültürün ana teması "ürün yetiştirilen ekolojik alanlar" tasarlamaktır.

 

Çok sık olduğu gibi, yurt dışı şirket, son dakikada katılmaktan vaz geçti. Şirketlerin bu tür gönüllü oluşumları, kendi iş dünyalarının gözlüğünden gördüklerinden, hatta bu konuda fazla düşünce bile sarf etmediklerinden, merkez gönüllüleri ile görüşmelerimizde, kendilerinde bir umut doğdu, bahçelerinde çocuklarının nasıl güzel vakit geçireceklerini düşündüler. Son dakikada duyarsızca iptal edilen bu proje, kendilerinde oldukça büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Bizim şirketimizin prensibi, söz verdiğimizi tutmak için her şeyi yapmak olduğu için, bu uygulamayı kendi imkanlarımızla yapmaya karar verdik.

 

Selda'nın büyük çabaları sonuç verdi ve kendisinin de çaldığı Okay Temiz Ritim Atölyesi Pazartesi grubundan  arkadaşlarının, Tuğhan'ın ve benim arkadaş çevremizden maddi yardımlar ile kısıtlı da olsa bir bütçe oluştu. Bu bütçe ile temel malzemeler, fidan ve tohumlar alınabildi. Permakültür uygulamalar yapan 2 peysaj mimarı ile yapılan planlama ile 31 Mart Pazar günü uygulamaya geçildi. Maddi yardım yapan kişilerden bazıları da etkin olarak katılmak için bizimle Kızıltoprak'ta buluştu.

 

Bahçe uzun zamandır ellenmediğinden, oldukça kötü bir durumdaydı.

 

 

 

Sınır duvarının üzerine bir koruma çiti yapılması gerekiyordu. Bunun için OTRA'dan Hasan Subaşı bir kaç gün önce kendi elemanları ile duvarın üstünü düzleştirip, çitin montajını yaptı. Çitin ve tamiratın masraflarını tamamıyla kendi arkadaş çevresinden sağlayan Hasan, aynı zamanda uygulama günü de bizlere katılıp, hem emeği ile hem de besin malzemeleri ile bizlere yardımcı oldu.

 

Çit montajı yapıldıktan sonra

 

 Hasan Subaşı

 

 

Duvarın biraz daha sevimli görünmesi için, önce beyaza boyadık.

 

 

 

Kompost kutusu monte edildi ve ilk katmanlar dolduruldu:

 

 

 

Kompost (Vikipedi): Bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda bozunarak organik gübre şekline dönüştürülmesidir.

Yürüme taşları yerleştirildikten sonra toprağın üst katmanı çapalanarak dikime hazırlandı.

 

 

Bitkiler özellikle çeşitlilik yaratacak ve çocuklara görsel olarak da hoş görünecek şekilde seçildi. Çiçekli bitkiler arasında yemelik bitkiler ve baharatlar serpiştirildi. Özellikle bakla taneleri, toprağın iyileştirilmesine katkıda bulunacaklar.

 

Biyolojik çeşitlilik (Vikipedi): Yoğun tarımdaki mono kültüre karşılık, permakültürde karışık ekim ve çeşitliliğin artması zararlılarla birlikte, bunları dengeleyen diğer türlerin çoğalmasını ve sağlıklı ürün yetiştirilmesini sağlar. Bu sistemde böcek öldürücü tarım ilaçlarına gerek kalmaz. Ayrıca verimli bir üretim için gerekli olan dölleyici arı ve diğer böceklerin bölgede hazır bulunması garanti edilmiş olur.

Toprak iyileştirme (Vikipedi): Baklagiller ile yapılan yeşil gübreleme, organik madde miktarını artırarak bakteriyel aktivitenin artmasını sağlar. Bakteriyel aktivite artışı alkalin toprak pH'ını düşürür, ayrıca toprağa azot sağlar. Alkalin topraklarda taban taşının kırılması, toprakta yatay kanallar açılması doğal yıkama yoluyla toprak pH'ını düşürebilir. Organik maddelerle yapılan malç uygulaması da uygun ısı ve nem koşulları sağlayarak, ayrıca topraktaki organik malzemeye katkı yaparak toprak pH dengesine olumlu katkılar yapar. Toprağın idrar, dışkı, kemik unu, kan, tüy gibi hayvansal atıklarla iyileştirilmesi, bitkisel atıkların veya yanma artıklarının toprağa verilmesi verimliliğin sürdürülmesine yardımcı olur. Ayrıca bu konuda biyolojik kömür (ing. biochar) üzerinde durulabilecek diğer başlıklardandır. 

 

Permakültürün ekolojik yönlerinden biri de, mümkün oldukça geri dönüşüm malzemelerinin kullanılmasıdır. Bunun için atık malzemeler, yine görsel olarak çocukların hoşuna gitmesi için süslenerek, ekimlerde kullanıldı.

 

 



 

 

Ayrıca Kumru Mobilyadan Hayri Ustanın oğlu Fatih bu saksı kutusunu çocuklar için imal etti. Böylece tekerlekli sandalye ile de buna erişilebilecek ve sandalyede oturan çocuk ekim ve hasat yapabilecek.

 

 

Tüm bitki, fidan ve tohumların dikimi yapıldıktan sonra, saman ile malç uygulandı.

 

Malç uygulama (Vikipedi): Toprak üzeri saman, ağaç kıymıkları, talaş gibi bitki artıklarıyla kaplanarak dikim yapılan alanda nem kaybı önlenir ve yabani ot gelişiminin önüne geçilir. Böylece yabancı ot mücadelesinde işçilikten kazanç sağlanır, herbisit kullanımına gerek kalmaz. Ayrıca malç tabakasının altında yer solucanları, mantar, bakteri oluşumu gibi biyolojik aktivitenin artması bitkisel gelişim için uygun ısı ve nem oranının devamını garanti eder. Isı ve nem mikorhizal mantarlar gibi bitki gelişimini destekleyen diğer biyolojik aktivitelere uygun ortam sağlar.

 

Ekili alanların üzerine saman atılmasından sonra tüm bitkiler ve kompost kutusu sulanarak, gereken nem oranı sağlandı. İlk görüntü olarak fazla bir görsellik oluşmadı ise de, kısa bir süre sonra tohumlar yeşerdiğinde, burası çok güzel ve aynı zamanda eğitici bir alan olacağına inanıyorum.

 

Bu uygulamada ilk başta Selda olmak üzere, tük katkı sağlayanlara çok teşekkür ediyor ve herkesin bahçesinde permakültür uygulayacağı günleri ümit ediyorum.